Ouders

Het probleem wordt gezocht in hoe ik mijn kind opvoed. Wat nu?

Onze samenleving legt een hoge druk op ouders. Er zijn veel ideeën over hoe kinderen zouden moeten worden opgevoed. Als het met een kind niet lekker gaat op school, dan wil iedereen een verklaring vinden. Wat maakt dat een kind zich op een bepaalde manier gedraagt? Bij het zoeken naar mogelijke verklaringen kan de school u als ouder vragen stellen.

Ideale situatie: een open gesprek
Als het goed is, is er een open gesprek tussen u als ouder, de leerkracht en waar mogelijk ook uw kind. Zo krijgt u samen inzicht in de situatie. Dit betekent dat iedereen op een onderzoekende manier in het gesprek staat, dat u spreekt vanuit wat u waarneemt en vertelt wat de situatie met u doet. Samen bent u verantwoordelijk en wilt u beide het beste voor de ontwikkeling van uw kind.

Hoe ga u om met vragen van de leerkracht over uw thuissituatie?
Mogelijk wil de leerkracht u vragen stellen om meer informatie over u en de opvoedsituatie thuis te verzamelen. Dan voel u aan of dat vanuit oprechte betrokkenheid en een onderzoekende houding is, of dat er toch sprake is van een oordeel over hoe u iets doet. In dat laatste geval kun u zich afvragen of u hier als ouder in wilt en kunt meewerken. En als u dat wilt, in welke mate. U hoeft deze vragen niet te beantwoorden. Het is wel van belang om die informatie te delen die belangrijk kan zijn voor de ontwikkeling van uw kind op school.

Mogelijk helpen deze vragen bij het nadenken over wat u wel of niet deelt met de leerkracht.

Is er iets wat school over uw kind moet weten?
Is er iets wat school over uw leefomstandigheden moet weten?
Wat vindt u belangrijk voor uw kind?

Het is goed om het tijdens het gesprek duidelijk te maken als de leerkracht u op een manier vragen stelt over de thuissituatie en uw handelen die uj niet prettig vindt. U kunt daarbij aangeven dat u graag samen wilt onderzoeken wat er speelt en dat u graag informatie deelt over de thuissituatie in een open sfeer zonder oordeel.
Het kan voor u als ouder prettig zijn om over opvoedvragen eens te praten met iemand van het Centrum van Jeugd en Gezin. Zij kunnen veel opvoedtips geven en soms ook kortdurende ondersteuning, die deze belangrijke en uitdagende taak net iets makkelijker kan maken.

Waar vind ik andere ouders in eenzelfde situatie met wie ik ervaringen kan uitwisselen?

Hoogstwaarschijnlijk bent u niet de enige met een kind dat binnen het onderwijs iets extra’s nodig heeft. Als het bij u past, kunt u eens om zich heen kijken in de klas of op het schoolplein. Mogelijk ziet u lotgenoten en kunt u een praatje beginnen. Toon interesse voor de andere ouder en wees open over uw eigen situatie en uw behoefte om ervaringen uit te wisselen. Kijk of er een klik ontstaat.

Ook kunt u aan de leerkracht van uw kind of de intern begeleider vertellen dat u graag ervaringen wilt uitwisselen met andere ouders. Misschien kunnen zij u in contact brengen met lotgenoten, of is het mogelijk om samen met school een ontmoetingsbijeenkomst te organiseren.

Via het Oudersteunpunt zetten wij een Buddy netwerk.

Bij wie kan ik terecht voor opvoedvragen?

Ouders hebben verschillende visies en ideeën over wat goed is voor hun kind. Ook onderling kunnen ze hierin verschillen. Hierover met elkaar in gesprek gaan, blijven en afstemmen is een belangrijk aspect van kinderen grootbrengen. Het is belangrijk om hier tijd voor te maken. Overeenstemming bereiken over de weg die u wilt volgen en over wie wat doet, is lang niet altijd makkelijk.

Soms weet u niet precies weet wat er aan de hand is met uw kind, wat u kunt doen en welke steun u van anderen kunt krijgen. Deze opvoedvragen kunt u voorleggen aan de uw huisarts of behandelend arts, bij het Centrum voor Jeugd en Gezin of het Jeugdteam.

Ook andere websites bieden goede informatie over opvoeden en ouderschap bij zorgintensieve gezinnen. Misschien helpt deze informatie u verder.

Jeugd- en Gezinsteam Leidse regio
https://www.jeugdteamsleidseregio.nl/

Opvoeden.nl
Opvoeden.nl biedt informatie gemaakt door deskundigen. Onder het kopje ‘ouderschap’ is er aandacht voor zorgintensieve gezinnen en vindt u informatie over: hulp, opvoeden, impact op uw leven, broers en zussen, werk en gezin, financiën en wetgeving, vakantie en vrije tijd. Ook kunt u vinden waar u in uw buurt terecht kan met opvoedvragen.

Zie: https://www.opvoeden.nl/overzicht/ouderschap/zorgintensieve-gezinnen/

Ervaringskenniscentrum (Sch)ouders
Dit is een platform voor ouders van zorgkinderen. (Sch)ouders biedt methoden en instrumenten die u helpen omgaan met situaties die u tegenkomt in een gezin met een zorgkind. Het kan gaan om praktische zaken als financiën en werk, maar ook om zaken in de psychische en relationele sfeer.

Zie: https://schouders.nl/

MIND Korrelatie
Met opvoedvragen kunt u anoniem bellen of chatten met MIND Korrelatie, een landelijke organisatie die anonieme, professionele, psychische en psychosociale hulp biedt. Bij MIND Korrelatie werken psychologen en maatschappelijk werkers. Ze luisteren, adviseren en verwijzen zo nodig door naar passende hulp.

Zie: https://mindkorrelatie.nl/

Welke ouderverenigingen zijn er?

Ervaringen, vragen en zorgen delen met andere ouders die in een soortgelijke situatie zitten, biedt veel steun. Er zijn in het land diverse ouderverenigingen actief. Hieronder vindt u er enkele.

Oudervereniging Balans
Oudervereniging Balans versterkt de positie van kinderen en jongeren met ontwikkelingsproblemen bij leren en/of gedrag. Dat doen zij door uitwisseling van kennis en ervaringen tussen ouders, onderwijs, zorgprofessionals en wetenschap.

Meer info: https://www.balansdigitaal.nl/

Ervaringskenniscentrum (Sch)ouders
Dit is een platform voor ouders van zorgkinderen (kinderen met een lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, chronische ziekte en/of ontwikkelingsstoornis). Ouders kunnen onder meer terecht voor: delen en vinden van ervaringen, informatie en kennis, stellen van vragen, vinden en geven van antwoorden, onderlinge en wederzijdse ondersteuning, creëren en genereren van draagvlak bij wetenschap, zorg en politiek.

Meer info: https://schouders.nl/

Ouders & Onderwijs
Het landelijke initiatief Ouders & Onderwijs maakt kennis en ervaringen van actieve en georganiseerde groepen ouders toegankelijk. Naast onderlinge verbinding zorgt Ouders & Onderwijs ook voor ondersteuning van de activiteiten van ouderorganisaties en oudergroepen.

Meer weten? Neem dan contact met Ouders en Onderwijs via informatie@oudersonderwijs.nl.

Pharos
Oudervereniging van ouders met hoogbegaafde kinderen: www.pharosnl.nl

Impuls & Woortblind
Impuls & Woortblind is geen oudervereniging maar een vereniging voor en door mensen met ADHD, ADD, dyslexie en dyscalculie.

Meer info: https://www.impulsenwoortblind.nl/

In gesprek met school. Waar moet ik op letten?

Gemaakte afspraken vastleggen.

Als u gesprekken voert met school over de ontwikkeling van uw kind, is het fijn als alle afspraken hierover vast worden gelegd. Dit is de verantwoordelijkheid van school. Zelf hoeft u dus niet iets vast te leggen. Alle scholen hebben een digitaal systeem ( het leerlingdossier en een leerlingvolgsysteem) waarin de ontwikkelingen van iedere leerling zo goed mogelijk wordt bijgehouden. Denk aan de ontwikkeling op verschillende vakgebieden of thema’s, eventueel ziekteverzuim, of aantekeningen.

Ook verslagen van gesprekken met ouders en afspraken die tijdens die gesprekken worden gemaakt, staan in dat digitale systeem. U hebt als ouder altijd het recht om deze informatie in te zien. Zelf mag u natuurlijk een eigen (gespreks)verslag maken. In overleg met de leerkracht kunt u die soms zelfs laten opnemen in het dossier van uw kind.

Extra ondersteuning: het Groeidocument (GD)

Als uw kind extra ondersteuning krijgt op school, stelt school vaak een Groeidocument op. Het kind en zijn ontwikkeling staat centraal in dit digitale dossier. Er wordt in ieder geval een Groeidocument aangemaakt als er een Ondersteuningsteam plaatsvind. Dit is een veilige manier om de juiste informatie bij alle betrokkenen te krijgen.

Ondersteuningsteam

Alle mensen die om u kind heen staan, kunnen hiervoor uitgenodigd worden. Uiteraard bent u daar zelf als ouder ook bij betrokken. Samen wordt besproken hoe het op school en thuis gaat. Daarna wordt gekeken welke ondersteuning helpend zou kunnen zijn.
Als ouder(s) mag u altijd iemand meenemen naar het gesprek. Er kunnen verschillende redenen zijn om iemand mee te nemen. U wilt bijvoorbeeld dat iemand naast u staat, meeluistert of u vindt het fijn om achteraf met iemand te sparren. U wilt iemand meenemen die namens u iets kan verduidelijken. Of u wilt iemand die opkomt voor uw rechten. Als u iemand meeneemt, stem dan af wat zijn of haar taak of rol is tijdens het gesprek. Informeer de gespreksleider over wie u wilt meenemen en licht eventueel kort toe waarom u dit doet.

School en ik schatten de situatie anders in. Wat nu?

Een situatie anders inschatten gebeurt regelmatig. Er kunnen verschillende redenen voor zijn. De leerkracht van uw kind en u als ouder kunnen andere beelden hebben doordat een kind zich thuis en op school anders gedraagt. Ook kan het zo zijn dat u en de leerkracht een andere interpretatie geven aan wat u bij uw kind ziet.

Het kan behulpzaam zijn om wat u ziet en hoort (waarnemingen) met elkaar te vergelijken. Deze vragen kunnen daarbij helpen:

– Wat zie en hoort u?
– Wat zegt het kind dat er aan de hand is?
– Wat ziet en hoort de leerkracht?
– Wat zegt het kind tegen de ander?

Vervolgens kan het helpen om alle waarnemingen naast elkaar te leggen en samen te kijken of er een rode draad kunt ontdekken. Daarna kunt u samen bekijken welke betekenis daarbij hoort: dan stemt u de interpretatie af. Deze vragen kunnen daarbij helpen:

– Wat denkt u dat er aan de hand is?
– Waarom denkt u dat?
– Wat denkt de leerkracht?
– Waarom denkt de ander dat?

Probeer of u elkaar kunt begrijpen. Hoe komt de ander tot zijn of haar interpretatie?

Hulp van een onderwijsspecialist
Het kan lastig zijn om het gesprek stil te zetten en te vertragen. In deze situatie kunt u als ouder contact zoeken met de onderwijsspecialist van het samenwerkingsverband verbonden aan de school van uw kind. Vaak helpt het om uw verhaal te doen bij iemand die met een onafhankelijke blik naar de situatie kijkt. Iemand die naar u luistert en met u meekijkt naar de mogelijkheden vanuit de vraag: wat is er nodig om ervoor te zorgen dat uw kind passend onderwijs krijgt? Samen onderzoekt u de situatie en kijkt u welke mogelijkheden er zijn. De onderwijsspecialist werkt altijd wel in de driehoek kind-ouder-school.

Wanneer schakel ik een onderwijsspecialist in?

Niet alleen school, ook ouders kunnen contact zoeken met een onderwijsspecialist vanuit het samenwerkingsverband, als hun kind passend onderwijs nodig heeft. In het zoekproces naar passend onderwijs heeft u als ouder veel vragen en krijgt u te maken met verschillende organisaties, mensen en regelingen. Op onze website is veel informatie te vinden, maar soms wilt u uw verhaal delen met iemand die er meer onafhankelijk in staat. Een onderwijsspecialist luistert naar u en kijkt met u mee naar mogelijkheden. Altijd vanuit de vraag: wat is er nodig om ervoor te zorgen dat uw kind passend onderwijs krijgt?

Soms vindt u samen met het samenwerkingsverband en school geen oplossing voor de extra ondersteuning die uw kind nodig heeft. U kunt dan contact opnemen met de landelijke onderwijsconsulenten.

Hoe bereid ik me voor op het gesprek?

De zoektocht naar passend onderwijs voor uw kind vindt plaats tijdens gesprekken met de verschillende betrokkenen (leerkracht, intern begeleider, directeur, onderwijsspecialist). U praat met elkaar en stemt af om iets nieuws te laten ontstaan: passend onderwijs voor uw kind.

Het is fijn als u zich veilig voelt tijdens de gesprekken. En dat er duidelijkheid is en afstemming komt tussen uw ervaringen met uw kind en de ervaringen van de leerkracht, zodat uw kind zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen tijdens zijn of haar schoolloopbaan.

Veiligheid: wat zijn de gespreks- en luisterregels?

Veiligheid ontstaat als er duidelijkheid is over hoe mensen met elkaar praten, naar elkaar luisteren en elkaar vragen stellen. Veiligheid ontstaat als helder is wat er gebeurt met de gedeelde informatie en nieuwe inzichten. Mogelijk helpen deze vragen u bij het creëren van een veilige gesprekssituatie.

Zijn de gespreksregels duidelijk?
Wat heeft u nodig om u tijdens het gesprek op uw gemak te voelen?
Hoe kan u dat voor uzelf organiseren?

Duidelijkheid over de weg

De zoektocht naar passend onderwijs voor uw kind is een doorgaand gesprek. Elk gesprek, ook het eerste, heeft een voorgeschiedenis, een concrete aanleiding en een doel. Mogelijk helpen deze vragen u bij het op de agenda zetten van wat u belangrijk vindt.

Wat verwacht u van het gesprek?
Staan de punten die u belangrijk vindt op de agenda?
Hoe kan u ervoor zorgen dat wat u wilt bespreken op de agenda komt?

Het perspectief van u als ouder

U wilt het beste voor uw kind en hebt ideeën over wat belangrijk is voor uw kind. Van kleins af aan bent u de ouder van uw kind en u kent hem of haar door en door. Maar een kind kan zich in de klas en op school heel anders gedragen dan thuis. Deze verschillende ervaringen delen en op elkaar afstemmen is een belangrijk onderdeel van het zoekproces naar passend onderwijs. Mogelijk helpen deze vragen u bij het verwoorden van uw perspectief:

Is er iets wat school over uw kind moet weten?
Welke vragen of zorgen hebt u over uw kind?
Wat heeft u nodig om meer zicht te krijgen op hoe het met uw kind op school gaat?
Wat vindt u belangrijk voor uw kind?

Meerzijdig inleven

Docenten en school hebben andere ervaringen met uw kind dan u. Daarmee ontstaan verschillende visies op de belangen van uw kind. De kunst is om tijdens het gesprek samen zicht te krijgen op die verschillende visies en vervolgens te zoeken naar overeenstemming, ruimte, mogelijkheden en energie voor het bieden van passend onderwijs. Mogelijk helpen de volgende vragen bij het zicht krijgen op de verschillende visies.

Wie zijn bij het gesprek aanwezig?
Hoe kennen zij uw kind en hoe zetten zij zich in voor de schoolloopbaan van uw kind?
Welke visies hebben zij op uw kind en wat uw kind nodig heeft om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen tijdens de schoolloopbaan.

Mogen gesprekken op school worden opgenomen?

Voert u een gesprek met de school? Dan mag u het gesprek opnemen. Dit recht werkt twee kanten op; school mag dus ook gesprekken met u opnemen. In het Wetboek van Strafrecht staat dat het verboden is een gesprek op te nemen zonder deelnemer aan dat gesprek te zijn.

Op grond van deze wet hoeft u niet te melden dat u een gesprek opneemt. Toch is het altijd beter om dit wel te doen, gezien de verstandshouding met de school. De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) heeft als beleid dat zij audiobestanden alleen toelaat als deze door de indiener als noodzakelijk worden geacht om de klacht of het verweer te onderbouwen en dit niet op een andere manier kan. Er dient sprake te zijn van ‘bewijsnood’. Bij het audiobestand dient te worden aangegeven waar te horen is wat relevant is voor de onderbouwing van de klacht of het verweer. Daarnaast dient een transcriptie van het gehele audiobestand gegeven te worden. Vervolgens zal de voorzitter van de LKC beoordelen of het audiobestand tot een dossier wordt toegelaten. Dit geldt voor audiobestanden die met en zonder toestemming zijn opgenomen.

De reden waarom ouders gesprekken soms opnemen is omdat ze het gesprek thuis nog eens rustig willen naluisteren.

Mag u het gesprek publiceren?

Het delen van het opgenomen gesprek bijvoorbeeld op sociale media, is zonder toestemming niet toegestaan. Het openbaar maken zonder toestemming leidt namelijk tot de schending van iemands privacy. De andere partij kan de openbaring dan ook met succes aanvechten door zich te beroepen op de geldende privacywetgeving (AVG).

Wilt u het gesprek toch openbaar maken dan heeft u toestemming nodig van diegene met wie u het gesprek heeft gevoerd.

Wat zijn mijn rechten als ouder?

Als ouder heb u een aantal rechten als het gaat om onderwijs voor uw kind. Zo kun u zelf een school kiezen voor uw kind, heb u recht op informatie, kunt u een klacht indienen als dat nodig is en zijn er nog enkele andere rechten. Hieronder zetten we ze op een rijtje.

Vrijheid van onderwijs

Ouders hebben het recht om zelf een school te kiezen voor hun kind. Ouders kunnen kiezen tussen openbare scholen en scholen met een religieuze of levensbeschouwelijke visie (ook wel bijzondere scholen genoemd).

Recht op informatie

Ouders en verzorgers hebben recht op een schoolgids waarin informatie staat over bijvoorbeeld de werkwijze van de school, de doelen van het onderwijs en de zorg voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Als ouder krijgt u toegang tot de schoolgids bij de inschrijving van uw kind en elk jaar na de vaststelling van de schoolgids. Mede door de gids, maar ook door goed overleg met de school, krijgen ouders en kinderen de juiste verwachtingen van de school.

Het is belangrijk dat school goed communiceert over eventuele nieuwe regels, dat school beslissingen motiveert en goede afspraken met ouders maakt. Als de school dit naar uw mening niet doet, ga dan in gesprek en stel vragen als iets niet duidelijk is. Het eerste aanspreekpunt is de leerkracht van uw kind. Kom u er samen niet uit? Probeer dan contact te zoeken met het schoolhoofd.

Recht op informatie aan gezaghebbende ouders

De school moet aan ouders en verzorgers rapporteren over de vorderingen van uw kind op school en heeft informatieplicht aan beide gezaghebbende ouders. De school mag er hierbij niet vanuit gaan dat de ene partner de andere inlicht, maar houdt beide ouders in een gelijke informatiepositie. Als u geen gezag hebt over uw kind, heb u alsnog recht op informatie. Maar de school is dan niet verplicht om die informatie geven. Hier moet u dan om vragen.

Ben u gescheiden van uw partner en heb u allebei nog gezag over uw kind? Dan moet de school u allebei bij belangrijke beslissingen betrekkingen. Bij alledaagse beslissingen heeft de school genoeg aan de goedkeuring van de ouder bij wie het kind woont.

Klachten

Kom u samen met school niet uit een probleem? Dan hebt u als ouder of verzorger het recht om een klacht in te dienen bij een klachtencommissie. De klachtenregeling vindt u in de schoolgids. U kunt een klacht indienen over gedragingen of beslissingen van de school waar u het niet mee eens bent. Hieronder valt ook discriminatie, het niet nemen van een beslissing en het nalaten van een gedraging. Denk hierbij aan het niet (tijdig) ingrijpen bij pesten of ruzie in de klas.

De klachtencommissie bestaat uit ten minste drie leden, waarvan de voorzitter niet op de school werkzaam is. Ook mag degene over wiens gedragingen de klacht gaat, niet deelnemen in de behandeling van de klacht. Zo wordt uw klacht rechtvaardig behandeld.

Veel scholen kiezen ervoor zelf geen klachtencommissie in stand te houden, maar zijn in plaats daarvan aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie (LKC). De klachtencommissie oordeelt over de klacht binnen vier weken na de zitting en geeft een advies aan het schoolbestuur. Dit is geen bindend advies. De school mag dus besluiten het oordeel naast zich neer te leggen, maar dit komt weinig voor. Het schoolbestuur deelt mee aan de klager en de klachtcommissie wat voor maatregelen er aan de hand van het advies worden getroffen.

Andere rechten ouders

De school geeft ouders de mogelijkheid om ondersteunende werkzaamheden te verrichten voor de school. Zo kunnen ouders betrokken raken bij de school van hun kind. Denk hierbij aan het helpen bij overblijven, lid worden van een medezeggenschapsraad, of begeleiden bij klassenuitjes. Het schoolbestuur blijft verantwoordelijk voor de gang van zaken en ouders moeten de aanwijzingen van het bestuur opvolgen.